Chociaż bezrobocie jako zjawisko charakteryzuje się niezmiennie tą samą cechą, jaką jest brak możliwości podjęcia pracy zarobkowej, procesy związane z brakiem zatrudnienia i jego społeczne konsekwencje ulegają z czasem pewnym przekształceniom. W dalekiej przeszłości, niemal 90 lat temu, skala zagrożeń wynikających z utraty pracy w okresie, gdy w praktyce nie istniał system zabezpieczenia społecznego, była dramatyczna i bezrobocie mogło wręcz doprowadzić do zagrożenia fizycznej egzystencji jednostki lub rodziny. Obserwowano taką sytuację szczególnie w okresie międzywojennym. W pamiętnikach bezrobotnych z lat 30. XX wieku opisywano heroiczne zmagania o zaspokojenie codziennych potrzeb oraz skutki bezrobocia - podupadanie na zdrowiu, bezdomność, nędzę. Tak pisał poruszony cierpieniem ludzkim Ludwik Krzywicki, pomysłodawca i inicjator konkursu Pamiętniki bezrobotnych: "Nędza materialna, zanik więzi uczuciowych, niekiedy kompletne piekło! (fragment Wprowadzenia)